بیخوابی شبانه میتواند منجر به بیحالی و خستگی در روز بعد شود. احتمالا برای همهی ما پیش آمده که در طول یک روز کمحوصله و خسته باشیم. این خستگی میتواند در اثر بیخوابی شب گذشته باشد یا دلایل دیگری نظیر تمرینات ورزشی شدید روز قبل داشته باشد یا از علایم ابتلا به سرماخوردگی یا آنفولانزا باشد. این احساس خستگی معمولا با استراحت در روز بعد یا در نهایت با یک استراحت کامل و خواب کافی در شب بعد رفع میشود.
مقالههای مرتبط:
اما برای بعضی از افراد، خستگی در طول روز و در ساعات بیداری امری همیشگی است. بیخوابی که عامل ایجاد این خستگی است، میتواند بهتدریج تبدیل به معضلی شود که سلامتی این افراد را تهدید میکند و ممکن است حتی منجر به بروز حوادثی شود و این افراد را در معرض خطر تصادفات و حتی مرگ در اثر خوابآلودگی قرار دهد. اگرچه دلایل متعددی برای علایم خستگی و بیحالی در طول روز وجود دارد که از جملهی آنها میتوان به اختلال افسردگی، وجود کمبودهایی در رژیم غذایی، دیابت، کمخونی و مشکلات تیروئید اشاره کرد، باید گفت خستگی مزمن روزانه میتواند ناشی از اختلالات خواب باشد.
خوابآلودگی شدید روزانه چیست؟
خوابآلودگی شدید روزانه (EDS)، با احساس دایمی خستگی شدید شناخته میشود که مهمترین ویژگی آن است. کسانی که از این اختلال رنج میبرند، حتی در روزهایی که بهنظر میرسد طی شب گذشته به اندازهی کافی خوابیدهاند، احساس خستگی مزمن را تجربه میکنند.
علایم خوابآلودگی شدید روزانه
- سخت بیدار شدن در صبح
- احساس خوابآلودگی شدید و پایین بودن سطح انرژی در طول روز
- چرت زدن و خوابهای مقطعی مکرر در طول روز یا احساس نیاز شدید به آن
- فرو رفتن به خواب در زمانهای نامناسب از جمله هنگام صرف وعدهی غذایی، هنگام مکالمه با دیگران یا حتی هنگام رانندگی
- احساس خستگی و خوابآلودگی بهطوریکه چرت زدن و خوابهای مقطعی مکرر در طول روز برای رفع آن بیتأثیر هستند.
- احساس تحریک پذیری یا اضطراب
- ناتوانی در تمرکز
- حواسپرتی و اشکال در توجه
- کاهش اشتها
- کاهش سطح عملکرد در محل کار یا مدرسه و دانشگاه
دلایل خوابآلودگی شدید روزانه
از آنجاییکه دلایل متعددی برای خوابآلودگی شدید روزانه وجود دارد، بهتر است این موضوع را برای ریشهیابی دلایل آن با پزشک معالج خود در میان بگذارید. البته معمولا اختلالات خواب، منجر به احساس خوابآلودگی شدید روزانه در افراد میشوند. این اختلالات عبارتاند از:
اختلال آپنهی خواب (OSA)
آپنهی خواب انسدادی (OSA)، شایعترین اختلال خواب بوده که فقط در آمریکا بیش از ۲۰ میلیون بزرگسال از آن رنج میبرند. آپنه بهمعنای وقفهی تنفسی است؛ یعنی فردِ مبتلا به آپنهی خواب، حین خواب بهطور مکرر دچار وقفهی تنفسی میشود. هر وقفهی تنفسی ممکن است ۱۰ تا ۲۰ ثانیه طول بکشد و در طول شب ممکن است فرد صدها بار دچار وقفهی تنفسی شود.
آپنهی خواب در اثر بسته شدن مجاری تنفسی فوقانی ایجاد میشود؛ جاییکه هنگام خواب، عضلات گلو منبسط شده و زبان به عقب حرکت کرده و در مسیر مجاری تنفسی قرار میگیرد و از طرفی، لوزههای بزرگ و آدنوئیدها هم مانع جریان هوا میشوند.
زمانیکه وقفهی تنفسی رخ میدهد، مغز چارهای ندارد جز اینکه بیدار شود؛ چراکه باید سیگنالهای عصبی را به دستگاه تنفسی صادر کند تا این دستگاه بتواند فعالیت خود را مجددا آغاز کند. اغلب افراد نمیدانند که مبتلا به چنین اختلالی هستند مگر آنکه شخص دیگری آنها را از وقفههای تنفسی شبانه خود آگاه کند.
اگرچه افراد مبتلا به اختلال آپنهی خواب از این مسئله آگاه نمیشوند اما بهطور مکرر در طول شب بیدار میشوند. در نتیجه، اختلالی در کیفیت خواب آنها ایجاد میشود. این کاهش چشمگیر در کیفیت خواب که بهدلیل بیداریهای مکرر در طول خواب برای گشایش مجاری تنفسی و نجات از وقفهی تنفسی اتفاق میافتد، باعث ایجاد خوابآلودگی شدید روزانه شده که اصلیترین علامت ابتلا به یک اختلال خواب است.
حملهی خواب (نارکولپسی)
حملهی خواب یا نارکولپسی، همچنین یكی از شایعترین اختلالات خواب است كه تقریباً از هر ۲۰۰۰ نفر یک نفر را مبتلا میكند. حملهی خواب یک بیماری عصبیِ خودایمنی است که با ناتوانی مغز در کنترل چرخهی خواب و بیداری شناخته میشود. در بیشتر افراد، خواب مراحل مختلفی دارد که بهشکل چرخهای از مرحلهای NREM (كه در آن حركت سريع كرهی چشم وجود ندارد) آغاز شده و به مرحلهی (كه با حركات سريع كرهی چشم مشخص میشود) ختم میشود. افرادی که دارای الگوی خواب منظم هستند، حدوداً پنج چرخه ۹۰ دقیقهای خواهند داشت که بین NREM و REM متناوب بوده و تقریباً ۷۵٪ از خواب خود را در مرحلهی NREM صرف میکنند.
در مرحلهی NREM، بدن کاملا در حالت استراحت و آرامش قرار میگیرد تا بتواند در این حالت به ترمیم بافتها و استحکام استخوانها و تقویت سیستم ایمنی بپردازد. اما در مرحلهی REM فعالیت مغز افزایش مییابد و در این مرحله، افراد رویا دیدن را تجربه میکنند. در افراد مبتلا به نارکولپسی، با فرورفتن به خواب فورا وارد مرحلهی REM میشوند و نکتهی جالب اینکه مرحلهی REM بهصورت مقطعی، هنگام بیداری هم رخ میدهد.
اگرچه همچنان علت اختلال حملهی خواب مشخص نشده است، دانشمندان کشف کردهاند که میزان یک انتقالدهندهی عصبی بهنام اورکسین معروف به هیپوکرتین در مبتلایان به اختلال حملهی خواب بهطور قابل توجهی پایین است. وظیفهی این انتقالدهندهی عصبی القای بیداری است. سلولهای عصبی یا نورونهای بیماران اختلال حملهی خواب حدود ۹۰ تا ۹۵ درصد کمتر از سایرین به تولید این انتقالدهندهی عصبی میپردازند. در این ویدئو تجربهای از اپیزودهای حملهی خواب در زندگی روزمرهی فردی که به این بیماری مبتلا است فیلمبرداری شده است. وی در این ویدئو در حال مطالعه کردن است که بارها حملات خواب را تجربه میکند.
مهمترین علامت بیماری حملهی خواب خوابآلودگی شدید روزانه است. مبتلایان به این اختلال علاوهبر اینکه نیاز شدیدی را برای خوابیدن در طول روز تجربه میکنند، دچار حملههای خواب میشوند؛ زمانیکه نیاز شدید به خواب، ارادهی فرد را مغبون کرده و باعث میشود که وی کنترل خود روی خواب را از دست داده و حتی در زمانهای نامناسب به خواب فرو رود. این حملات در هر موقعیتی ممکن است روی دهند که از چند ثانیه تا چند دقیقه بهطول میانجامند.
سندرم پای بیقرار (RLS)
روشهای درمان خانگی و استفاده از داروهای بدون نسخه
- ورزش منظم
- برنامهی منظم خواب
- کاهش مصرف الکل، کافئین و تنباکو
- ماساژ پا
- استفاده از بستههای یخ و کیسههای آب گرم روی پاها بهطور متناوب
- استفاده از داروهای ضد درد بدون نسخه مانند استامینوفن
- استفاده از داروهای ضد التهاب مثل ایبوپروفن و ناپروکسن
- استفاده از ویتامینها و مواد معدنی در رژیم غذایی برای درمان سندروم پای بیقرار که در اثر فقر ویتامینها و مواد معدنی از جمله آهن، فولیکاسید، منیزیم و ویتامین B ایجاد شده است.
.: Weblog Themes By Pichak :.